بازاریابی چیست؟

شاید همیشه به این فکر کرده باشید که تعریف درست کلمه بازاریابی چیست ؟ بسیاری از ما هرروزه در کسب و کارمان این کلمه را میشنویم و میخواهیم بدانیم دقیقا باید چه کاری انجام دهیم تا بتوانیم بازاریابی موثرتری داشته باشیم.

ذهنیت یک ایرانی از بازاریابی

شاید بطور سنتی وقتی این کلمه را میشنوید اولین چیزی که به ذهن شما میرسد این باشد:

فردی که به فروشگاه های متفاوت سر میزند و میخواهد محصولش را بفروشد و معمولا در سوپر مارکت ها او را میشود دید.

اما کمی دقیقتر شویم می دانیم که آن فرد وزیتور است نه بازاریاب.

درواقع بازاریابی چیست ؟ معنا و مفهومی گسترده تر دارد. و وزیتوری همان بازاریابی نیست که در ایران تا نام بازاریابی در جایی ذکر میشود همه یک وزیتور را تجسم می کنند.

شاید در سالهای اخیر هم بازاریابی را با دوستان بازاریابی شبکه ای یا همان نتورک مارکتینگ برخی از مردم شناخته باشند و تا اسم بازاریابی می آید میگویند شما حتما از بچه های نتورک هستید.

بالاخره طی سالهای زیادی که بازاریابی در ایران وارد شده مردم کشور عام کشور ما نتوانستند معنا و مفهومی دقیقی از این کلمه را در ذهن خود تجسم کنند.

و اما بازاریابی دقیقا چیست؟

بیایید کمی تاریخچه بگوییم.

از دوران قدیم تجارت بین مردم مرسوم بوده. البته نه مردم عادی بلکه افرادی که در زمینه های فعالیت داشتند و به آنها تاجر میگفتند و این تاجرها برای فروش محصولات خود باید ارتباطاتی را با مشتریان برقرار میکردند.

مثلا اگر تاجری مغازه ای داشت و کسی در مغازه او کار میکرد. برای فروش بیشتر محصولات باید مردم را آگاه میکرد که معمولا شاگر مغازه دم در با داد زدن و اطلاع دادن به مردم آنها را از داشتن محصول خاصی آگاه میکرد.

و مردم هم اگر نیاز داشتند به او مراجعه میکردند و این شاید یکی از اولین تلاش های فروش و بازاریابی بشر بوده و به مرور زمان تکمیل شده.

بعد از جنگ جهانی دوم

مفهوم اصلی بازاریابی را می توان بعد از جنگ جهانی دوم جستجو کرد. زمانی که کشورهای دنیا همه نیاز به پیشرفت و تولید محصولات زیاد داشتند و از این طریق می خواستند جبران کاستی ها و عقب افتادگی های جنگ را بکنند.

بعد از جنگ جهانی دوم اقتصاد تولید انبوه شکل گرفت. و چون تولیدات زیاد بود باید برای آنها تقاضا پیدا میشد و مردم از آن خرید میکردند.

در همین زمان بود که مبحثی به عنوان بازاریابی بوجود آمد که به کسب و کارها کمک میکرد تا بتوانند از طریق بازاریابی محصولات شان بیشتر بفروشند و با فروش بیشتر رونق را به وجود آورند.

و این موضوع به مرور زمان با تکینک های متفاوتی که متخصصین این حوزه ارائه می دادند تکمیل میشد و این باعث رونق گرفتن علم بازاریابی شد.

تعاریف بازاریابی

طبق آخرین تعریف انجمن بازاریابی آمریکا یکی از مهترین سازمان های بازاریابی در دنیا میتوان این کلمه را این گونه توصیف کرد:

بازاریابی مجموعه‌ی نهادها، فعالیت‌ها و فرایندهایی است که به خلق، ارتباط [اطلاع‌رسانی و کسب اطلاع]، تحویل و تبادل پیشنهادها (Offerings) مربوطند.

مبادله‌هایی که برای مشتریان، کارفرما، شرکا و در مقیاس بزرگتر، جامعه، ارزشمند محسوب می‌شوند.

البته این مورد را هم ذکر کنم که کلمه بازاریابی ترجمه کلمه  marketing  است و برخی از متخصصان امر در کشور این ترجمه را اصلا مناسب نمیدانند.

فلیپ کاتلر از متخصصان به نام بازاریابی در دنیا هم تعریفی از بازاریابی اراده داده:

فرایندی که به‌وسیله آن شرکت‌ها مشتری را درگیر می‌کنند و به ساخت روابط مستحکم با مشتری و آفرینش ارزش برای او در مقابل کسب ارزش از او می‌پردازند.

و البته متخصصان دیگر هم تعاریفی برای این کلمه ارائه داده اند.

بازاریابی را میتوان به کلیه کارهایی که یک برند یا  بیزنس در جهت جذب مشتری و ساختن رابطه ای پایدار با مشتری انجام می دهد نامید.

یعنی اگر شما تراکت پخش میکنید تا مشتریان، شما را بشناسند و به سمت شما بیایند درواقع یک عمل یا یک تکنیک از بازاریابی را انجام داده اید. گرچه میتوان پخش تراکت را بعنوان یک عمل تبلیغاتی در نظر گرفت اما این نکته را مد نظر داشته باشید که تبلیغات هم فعالیتی در راستای بازاریابی برند شماست.

بازاریابی یا همان مارکتینگ مفهومی بسیار وسیع دارد و نمیتوان آن را در بخش وزیتوری خلاصه کرد.

خاطره ای دکتر پرویز درگی

دکتر درگی را بعنوان متخصص بزرگ بازاریابی کشور می شناسیم و در مصاحبه ای از ایشان شنیدم که میگفتند:

اوایل که در دانشگاه تدریس بازاریابی را شروع کردم دخترم به مدرسه میرفت و هر گاه در مدرسه از او میپرسید شغل پدرت چیست می گفت استاد دانشگاه است.

 و وقتی مدیر مدرسه از او پرسید که چه رشته و تخصصی دارد و چه چیزی را تدریس میکند.

دخترم جواب داد بازاریابی خوانده و استاد بازاریابی است.

 همه به او خندیدند و گفتند: بازاریابی که دانشگاه نیاز ندارد، بازاریاب یک موتور میخواهد که به فروشگاه ها سر بزند و به آنها جنس بفروشد.

درواقع این خاطره دکتر درگی به ما نشان می دهد که در آن زمان درکی از بازاریابی به هیچ عنوان در کشور ما وجود نداشته اما امروزه وضعیت بهتر شده و شاید برخی از اقشار جامعه این تخصص را میشناسند و مخصوصا افرادی که صاحب بیزنس یا کسب و کاری هستند میدانند که نیاز به بازاریابی دارند. و از متخصصان بازاریاب استفاده میکنند.

نتیجه گیری

پس می توان نتیجه گرفت که بازاریابی معنا و مفهومی گسترده دارد و هر عملی که مشتریان ما را به سمت ما بکشاند و از این طریقی ارتباط خوبی بین ما بعنوان کسب و کار و مشتری برقرار شود یک عمل بازاریابی انجام گرفته است.

امیدوارم مقاله بازاریابی چیست برای شما مفید واقع شده باشد و به شدت توصیه میکنم بازاریابی را جدی بگیرید تا از این طریق بتوانید به موفقیت های بیشتر در کسب و کار برسید.

مجذوب و معشوف سازی مشتریان